Gıda Mühendisliği ve Etik
Etik, bir insanın davranışları esnasında kullandığı ahlaki kuralların bütünü olarak
tanımlanabileceği gibi insanın doğru ile yanlışı ayırt ederken kullandığı kişisel kriterler olarak
da adlandırılabilir. Meslek etiği ise etik disiplininin bir alt dalıdır. İş hayatındaki davranışları
yönlendiren, onlara rehberlik eden etik prensipler ve standartların toplamına “mesleki etik”
denilmektedir.
Mühendislik etiği nedir? Böyle bir etikten söz edilebilir mi? Mühendislik etiği mühendislik
faaliyetleri uygulanırken ortaya çıkan etik sorunlarına mühendislik etik sorunları olarak
adlandırabiliriz. Her mühendislik dalının kendine özgü bir özel bilgi donanımı olmasından
dolayı ortaya çıkabilecek etik sorunları da buna bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.
Mühendisler, mesleki görevlerini yerine getirirken, toplum güvenliğini sağlığını ve refahının
önde tutacaklardır. Etik kavramından biri, emek harcamaktır. Sınavlarda kopya çekmek,
ödevleri kes yapıştır sistemine göre hazırlamak, bilgi çalmak, tersine mühendislik, kişilik
haklarının ihlal edilmesi bunlar etik olmayan davranışlardır. İşini düzgün yapmayan ama aynı
ortamda bulunduğu için, akraba olduğu için, aynı partide olduğu için şikâyet edilmiyor.
Tembel olsun bizden olsun. Böyle bir şey yok. Bugün böyle tembellik yapan insan daha sonra
gün geldiğinde bu ülke için ne yapabilir? Bundan dolayı mesleki etik kurallarına uymamız
gerekmektedir. Etik kurallarına uymamız sayesinde;
Mühendisler hizmetlerinin geçerliliği konusunda mesleki itibarlarını oluşturacak ve
diğerleriyle haksız rekabete girmeyeceklerdir. Mesleki doğruluğunu, onurunu, değerini
yüceltmek ve geliştirmek için çalışacaklardır. Böylece mesleki gelişmelerini kendi
kariyerleriyle devam ettirecekler ve kendi kontrolleri altındaki mühendislerin mesleki,
gelişmeleri için olanak sağlayacaklardır. Mühendis ile bire bir muhatap olan üretici etik
ilkeleri ihlal edip sadece kar amacı güden bir politika izlediği müddetçe gıda etiğinden
bahsetmemiz mümkün olmayacaktır.
Tüketici açısından ise etik kuralları uygulanmadığı takdirde bazı ülkelerde üründe çeşitlilik
oboziteye neden olurken diğer bazı ülkelerde bu artış söz konusu olmayıp daha kötüsü
beslenme sorunları, açlık ve kıtlık yaşanması bu konuda hakkında ikilem oluştuğunun bariz
bir göstergesidir. Buna bağlı olarak gıda çeşitlerini arttırmış olan ülkelerde hipermarketler
zincirinin artması, gıda sanayinin gelişmesi acaba tüketici kesiminin bu kadar çeşide ihtiyacı
var mı sorusunu akla getirmektedir. İşte bu ikilem arasında etik değerlere nasıl sahip
çıkacağımız konusunda söylenecek sözler tüketicinin etik tabirini kavrama yeteneğimize
bağlı olacaktır.
Unutulmamalıdır ki ancak etik kurallarına uyan toplumlar huzurlu ve mutlu yaşayabilir.
Böylece mesleklerini de o denli iyi yapmaya ve mesleklerinde başarıya ulaşmaya vakıf
olurlar.
Öğr. Gör. Süleyman GÖKMEN
Doç. Dr. Cemalettin SARIÇOBAN
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Gıda İşleme Bölümü
Tel: 0338 226 21 77-4517
Karaman/Merkez
0 Komentar untuk "Gıda Mühendisliği ve Etik"